Lisanne Hoogerwerf
Met Pim Palsgraaf, Maurice van Tellingen, Hugo Tieleman & Casper Verborg
Opening op 18 mei (Hemelvaartsdag) van 15.00 – 17.00 uur
“Als kunstenaar voel ik me een reiziger, maar in plaats van plekken over de hele wereld te bezoeken, creëer ik de oorden die ik zou willen zien”
Lisanne Hoogerwerf bouwt in haar studio plekken en landschappen die kleurrijk en speels zijn, maar ook grimmig. Vervolgens filmt en fotografeert ze deze, zoals ze het zelf noemt, ‘echte onechte plekken’. Daarmee bedoelt ze dat de oorden die ze vastlegt niet zijn geworteld in de realiteit, maar wel gemaakt zijn van echte materialen. Lisanne Hoogerwerf wordt vast vertegenwoordigd door Galerie Wilms.
Tijdens deze tentoonstelling is een nieuwe serie werken van Lisanne Hoogerwerf te zien, samen met kunstwerken van Pim Palsgraaf, Maurice van Tellingen, Hugo Tieleman en Casper Verborg. Het zijn vier kunstenaars die Hoogerwerf aandroeg omdat ze thematische raakvlakken ziet tussen haar eigen werk en dat van deze kunstenaars.
“Iets wat ontastbaar is, wat ik voor me zie in mijn eigen verbeelding, maak ik tastbaar met fysieke materialen. In het proces van filmen en fotograferen krijgt het vervolgens een eigen werkelijkheid. Zodra ik het beeld heb gemaakt verdwijnt die wereld ook weer, terug in het ontastbare. Het is een constante wisselwerking tussen iets wat echt aanwezig is en het weer wegglijden en verdwijnen daarvan.”
Hinterland (o; geen meervoud): Achterland. Een afgelegen en onontwikkeld gebied, ver weg van de grote stadsgebieden, vaak in de buurt van rivieren en kusten. Een gebied dat verder ligt dan wat zichtbaar of bekend is.
Het uitgangspunt voor Hoogerwerf’s nieuwe serie Hinterland zijn herinneringen aan verborgen plekken buiten de grote steden, waar overgebleven architectonische markeringen samensmelten met de omringende natuur. Terwijl een groot deel van ons land wordt gedomineerd door mensen, gaan op rustigere plekken, ver weg van de drukte, natuur en menselijke sporen gelijkwaardiger in elkaar over.
Met deze serie zoekt Hoogerwerf naar het omslagpunt tussen natuur en menselijke sporen, het herkenbare en het surreële. Bevroren in een eeuwige schemering toont elk landschap vage gebouwen die gezien kunnen worden als restanten van een verloren verleden, maar ook als plaatsen waar men beschutting kan zoeken. De kleurrijke tegels die alomtegenwoordig zijn in deze serie, vertegenwoordigen de menselijke neiging om zijn omgeving ritmisch en mathematisch vorm te geven en te beheersen.
Pim Palsgraaf (1979) laat zich inspireren door verval en onregelmatigheden in de stad. De tegenstelling tussen natuur en stedelijkheid is relevant in zijn werk, dat een steeds diepgaander onderzoek naar de erosie van de binnenstad omvat. Lege ruimtes, oude gangen en plafonds die op instorten staan en waar de natuur het overneemt: ze voeden allen zijn fascinatie voor dit proces.
Palsgraaf zwerft en werkt regelmatig met andere kunstenaars in de ruïnes van grote industriële bouwwerken, zoals die bijvoorbeeld in voormalig Oost-Duitsland te vinden zijn. In 2012 initieerde hij het project If Paradise Is Half As Nice (IPIHAN), een kunstproject gericht op het maken van kunst in deze verlaten gebouwen. Gedurende een periode van ongeveer een maand neemt IPIHAN een gebouw over, richt woon- en werkruimtes in en maakt kunst met wat het gebouw te bieden heeft.
Hugo Tieleman (1982) zoekt in zijn schilderijen vooral het contrast op tussen de natuur en de invloed van de mens. “De tragedie van het landschap, dat is waar mijn werk over gaat”, zegt hij zelf. Recensent Micha Andriessen schrijft: “Zijn kleurrijke schilderijen verbeelden ontheemde en overwoekerde taferelen van verval. Met soms giftige kleuren toont Tieleman hoe de mensheid zijn sporen in de natuur achterlaat. Met verwijzingen naar traditionele schilderkunst, de vanitas en de landschappen en ruïnes uit de Romantiek, onderzoekt Hugo Tieleman onze veranderde perceptie van de natuur, het landschap en de wereld om ons heen.”
In zijn objecten gaat Maurice van Tellingen (1957) op zoek naar het onbeduidende, het alledaagse. Zo geeft hij een eenvoudige raampartij van een kinderkamer weer of een enkel blauw gordijn waar doorheen een venster zichtbaar is. Een andere keer tref je een spierwitte deur aan, die in een vierkant kader is geplaatst. Van veraf lijken deze huiselijke taferelen gefotografeerd of geschilderd, maar van dichtbij zie je dat het hier om driedimensionale modellen gaat: objecten die hij met grote precisie en aandacht uitvoert in verschillende materialen.
Qua onderwerpkeuze lijkt hij stelselmatig op zoek te zijn naar het imaginaire binnen het alledaagse; illusie en werkelijkheid liggen voor hem in het verlengde van elkaar. Wanneer je zijn verstilde ruimtes bekijkt, vraag je je af in welke enscenering je bent beland: ‘Wat is er hier gebeurd of wat gaat er precies gebeuren?’ Van Tellingen studeerde aan de Rietveld Academie en de Rijksacademie, beiden in Amsterdam. Hij was onderdeel van belangrijke museale tentoonstellingen en nam ook deel aan een groot aantal exposities in het buitenland.
Opengelaten of opgeschuurde stukken canvas, pasteuze massa’s afgewisseld met dunne verfstreken en subtiele details: de schilderijen van Casper Verborg (1981) leven. Hij heeft een eigenzinnig palet ontwikkeld met karakteristieke kleuren in onverwachte combinaties. Op het eerste gezicht vrolijk, maar bij de tweede gedachte alarmerender, zelfs giftig, zoals dat onweerstaanbare snoepje dat eigenlijk van chemische substantie is.
Verborgs omgang met kleur en de gelaagde verfoppervlakken van zijn schilderijen zijn even grillig als de taferelen die zij weerspiegelen. Hij toont de wereld als het theater van innerlijke onrust zonder expliciet in te zoomen op wat er werkelijk gebeurde. Zijn personages verwijzen naar menselijk drama of gewoon alledaagse zaken. Er zijn verwijzingen naar romantische schilders, maar ook naar meer hedendaagse abstractie. De omgeving is de laatste jaren een grotere rol gaan spelen in zijn werk – nadrukkelijker aanwezig, maar abstracter en daardoor universeler. In een schilderij kan de achtergrond zich zowel laten lezen als binnen- of buitenruimte, als bos, architectuur of olievlek. Het is alsof de toetsen, vlekken en vegen kortstondig bij elkaar komen om een oogwenk later, net als je je omdraait, weer uit elkaar te vallen.